Oude Bomen vanuit Zutphen bekeken

Old trees in the Netherlands and Europe


Frankrijk 1 - Enkele oude eiken 

Frankrijk is rijk aan bomen en bossen. Logisch, het is het grootste land van West-Europa, is gezegend met een gunstig klimaat en heeft vele landschapstypen. Ook is het relatief dun bevolkt. Er is inderdaad nog ruimte voor uitgestrekte bossen en, in dorpen en steden, voor parken, plantsoenen en brede lanen. Oude en monumentale bomen zijn er dan ook zeker te vinden. Toch is hun aantal in vergelijking met het veel bos-armere Groot-Brittannië niet zo groot. De Fransen hebben de natuur altijd intensief geëxploiteerd en minder bomen oud laten worden. Ook komen de voor het Engelse landschap kenmerkende vrijstaande bomen in de meeste delen van Frankrijk veel minder voor. De verering van Eiken en Linden zoals deze in Duitsland tot uiting komt door talrijke oude exemplaren met een naam lijkt in Frankrijk een minder grote rol te hebben gespeeld. Op de eerste  pagina stel ik u enkele van de oudste en bekendste eiken van Frankrijk voor. Onderstaande eiken zijn alle in het westen van het land te vinden. Met name in Bretagne blijken relatief veel oude solitaire bomen te vinden, vooral eiken, taxusbomen en tamme kastanjes. Misschien heeft dit nog met de Keltische druïde-kultuur te maken, waarin heilige bomen een belangrijke rol speelden. Ook in de Morvan, een bergachtige streek in Bourgondië, waar de Keltische cultuur lang is blijven bestaan, zijn veel monumentale oude bomen te zien.

De Kapel-eik van Allouville-Bellefosse, Normandië

Le Chêne-Chapelle d'Allouville

De eik van Allouville-Bellefosse, een dorpje ten Noord-westen van Rouen in Normandië, is de beroemdste boom van Frankrijk. Het gaat hier dan ook om méér dan een boom: het is een religieus monument en een bedevaarts-object. In één van de oudste en dikste bomen van Frankrijk zijn twee kapelletjes gebouwd, die tesamen met de aangebrachte toegangstrap deze boom tot één van de meest curieuze Katholieke Heiligdommen van Europa maken. Over de geschiedenis is het nodige bekend: in 1669 heeft een zekere Pater Du Cerceau samen met abt Du Détroit, pastoor van Allouville, een kapel laten bouwen in de holle eik, met een klein altaar met een Maria-beeld. De kapel werd gewijd aan "Onze Lieve Vrouwe van de Vrede". Later is een tweede kapel ingericht boven de eerste en de toegangstrap aangelegd.

Jaarlijks wordt de kapelboom door ongeveer 60.000 mensen bezocht. De eik is op zichzelf één van de oudere exemplaren van Europa, hij heeft een stamomtrek van ongeveer 10 meter en zijn leeftijd wordt geschat op 800 jaar. Hogere schattingen worden frequent genoemd maar zijn minder waarschijnlijk. Delen van de boom zijn afgestorven, de kroon is de afgelopen eeuw steeds kleiner geworden en dode stamgedeelten worden ter bescherming met houten leien afgedekt. De eik wordt met behulp van palen en kabels ondersteund. Vanaf 1854 wordt twee keer per jaar de mis gelezen: op 2 juli bij het patroonsfeest van de kapel en op de dag na de Eerste Communie.

De Chêne à Guillotin bij het Forêt de Brocéliande, Bretagne


foto Yannick Meteau

In het oosten van Bretagne, maar iets ten westen van de stad Rennes, ligt het bos van Paimpont, wat het legendarische Woud Brocéliande schijnt te zijn geweest. In en nabij het bos zijn meerdere beroemde oude bomen. Daartoe behoort zeker de Chêne à Guillotin, nabij het dorpje Concoret. Deze eik wordt een leeftijd van 1000 jaar toegeschreven.


foto Yannick Meteau

Met een hoogte van 20 m en een stamomtrek van 9,65 m is het een eerbiedwaardige reus. Ter bescherming heeft men een houten plankier met hekwerk rond de stam gebouwd, zodat toeristen de eik van vlakbij kunnen beschouwen zonder de wortelzone te vertrappen. Deze foto's kreeg ik toegezonden door Yannick Meteau.

De eik van Tronjoli in Bulat Pestivien, Bretagne

Chêne de Tronjoli

In het dun bevolkte heuvellandschap van westelijk Bretagne, nabij het oude dorpje Bulat-Pestivien in het district Côtes-d'Armor , staat de vermoedelijk dikste en misschien oudste eik van Frankrijk, de Chêne de Tronjoli (ook Tronjoly genoemd). Hij staat zomaar in de tuin van een boerderij; om hem te zien moet je het erf over en de boer om toestemming vragen om de eik te bezoeken. 
Volgens lokale overlevering zou deze eik tussen de 1300 en 1600 jaar oud zijn en daarmee een nog levende getuige van de rituelen van Keltische druïden. Elders wordt 1000 tot 1500 jaar genoemd. Bewijzen voor een dergelijk hoge leeftijd zijn er helaas evenmin als bij andere eiken.  
Het is een merkwaardige boom: een groot deel van de oorspronkelijke stam is weggerot, zodat twee delen zijn overgebleven waar je tussendoor kunt lopen. Gezamelijk hebben deze een omtrek van 12,6 meter. Het smalste deel draagt slechts afgestorven takken, maar het brede deel draagt nog een wijdse, vitale kroon met een diameter van 32 meter. Hij schijnt al meermalen door de bliksem te zijn getroffen, wat de gespleten en deels weggerotte stam en de geringe hoogte zou kunnen verklaren.  De stam houdt op 2,5 meter hoogte abrupt op en splitst zich in lange takken, die voornamelijk in de breedte reiken: de boom is slechts zo'n 14 meter hoog. 

De eik van Tronjoli staat plaatselijk ook bekend als "Ar Ven Der", Keltisch voor simpelweg "De Eik Boom". Hij staat heel beschut op een laag punt in het heuvellandschap, tussen verschillende vlakbij ontspringende beekjes. 

De Eik van St.Pardoux


foto Yannick Meteau

Een zeer forse eik staat op het terrein van de boerderij La Cicogne (de ooievaar) nabij het plaatsje St.Pardoux, 125 km ten westen van Poitiers in het district Poitou-Charentes. De eik heet daarom ook Chêne de la Cicogne. In de holle stam, een superbe schuilplaats, zou zich tijdens de Franse Revolutie een zekere François Robert le Chouan hebben verborgen.


foto Yannick Meteau

De Chêne de St.Pardoux staat bekend als één van de oudste eiken van Frankrijk. Onderzoek zou hebben uitgewezen dat hij 1000 jaar oud zou zijn; vermoedelijk is dit niet zo, gezien locatie, type en omvang zal 500 jaar waarschijnlijk dichter bij de werkelijkheid liggen. De hoogte van de eik is 22 m, de stamomtrek bij de bodem 11,4 m. Op 1,3 m hoogte is de stamomtrek ongeveer 8,5 m.

De mooie eik op de Ferme d'Artois bij Beuvarde

 

Een indrukwekkende zomereik staat op de Ferme Artois, niet ver ten westen van Reims. Hoewel locale informatie aangeeft dat de eik zeven eeuwen heeft doorstaan, vermoed ik dat 4 tot 5 eeuwen dichter bij de waarheid komt. Het is een vitale, harmonische boom met een gave, gesloten stam. De omtrek bedraagt 7,9 m, de hoogte 21 m. 

Een eik die waarschijnlijk beduidend ouder is, ondanks ernstige aftakeling nog leeft en in het begin van de negentiende eeuw veel grotere afmetingen had, is de Chêne de Montravail, nabij Saintes in het district Charente Maritime. Meer historische oude eiken op de pagina over historische bomen in Frankrijk. 


Home Nederlandse Versie

Home English Version

Bomen in Frankrijk 2 - oude eikenbossen

Bomen in Frankrijk 3 - andere boomsoorten

Bomen in Frankrijk 4 - de Morvan

Historische bomen in Frankrijk

Inhoudsopgave van deze website met links naar vele andere pagina's op deze website

Links naar andere websites over bomen en Literatuur over bomen.

Bomenstichting Zutphen e.o.


Deze website is gemaakt door Jeroen Philippona, met dank aan Jeroen Pater.

U kunt mij e-mailen op jphilippona@hetnet.nl