De Robinia van Kasteel Doorwerth
Kasteel Doorwerth: één van de mooiste kastelen van Nederland met één van de oudste en mooiste bomen op zijn binnenplaats! Een unieke combinatie. De boom is de dikste en waarschijnlijk ook oudste Robinia pseudoacacia van ons land. Deze boomsoort wordt vaak Acacia genoemd, Valse Acacia wordt ook gebruikt, als onderscheid met de soorten van het echte geslacht Acacia. De naam Robinia zou ter onderscheiding handiger zijn maar wordt weinig gebruikt. Beide geslachten zijn wel verwant en behoren tot de vlinderbloemenfamilie, de Fabaceae of Papillionaceae. Acacia komt van het Griekse woord akakia en betekent 'gestekelde boom'.
Over het invoeren van Robinia's in Europa en over de historie
van de boom in Doorwerth worden verschillende verhalen verteld.
Uit de informatieve bomenpagina's van Rinny E. Kooi op
een website van de Professoren & Burgemeesterswijk in Leiden citeer
ik:
R. pseudoacacia hoort
oorspronkelijk thuis in Mexico en in de Verenigde Staten. De boom is genoemd
naar J. Robin (1550- 1629), hovenier van de Franse koningen en organisator van
de botanische tuin van de medische faculteit in Parijs. Robin zou de plant in
1601 uit Virginia (V.S.) naar Parijs overgebracht hebben. Maar het is ook
mogelijk dat zijn zoon en opvolger, V. Robin (1579-1662), in 1635 te Parijs de
eerste R. pseudoacacia heeft aangeplant (C.A. Backer, 2000. Verklarend
woordenboek van wetenschappelijke plantennamen).
Er zijn echter nog andere
versies van de geschiedenis van de binnenkomst in Europa. Zo zou de eerste
Robinia op 23 januari 1579 bij kasteel Doorwerth (Gelderland) zijn geplant ter
gelegenheid van de totstandkoming van de Unie van Utrecht. Een andere versie is
dat de boom in 1678 in Doorwerth is geplant toen de vrede van Nijmegen werd
gesloten.
Of waren Britse kolonisten verantwoordelijk voor de invoer van deze
soort in Europa? Volgens D. More & J. K. White, (2003, Cassell’s trees of
Britain and Northern Europe) ontdekten zij de boom in 1607 bij James Town in
Virginia. Zij zagen dat indianen bogen maakten van het zeer flexibele hout en de
bomen daarvoor kweekten. Kortom, de afkomst lijkt wel vast te staan maar over de
binnenkomst in Europa bestaan verschillende verhalen.
Over de geschiedenis van de Acacia van Doorwerth staat op de website
van Geldersch Landschap en Geldersche Kasteelen te lezen,
dat Anton I Rijksgraaf van Aldenburg in 1676 (moet zijn 1678!) ter
gelegenheid van de Vrede van Nijmegen drie acacia´s plantte op het
voorplein, waarvan een exemplaar tot vandaag de dag gespaard bleef. Deze
majestueuze boom is (sinds de door Robin in Parijs geplante exemplaren stierven)
het oudste bekende exemplaar van deze soort in West-Europa.
Dit laatste verhaal klinkt nog het meest aannemelijk, maar is volgens
kasteelbeheerder Jan Zoer niet in één of ander document bewaard
gebleven.
De Robinia is tijdens de slag om Arnhem in de Tweede Wereldoorlog zwaar beschadigd geraakt. Hij heeft zich daarna echter wonderbaarlijk goed hersteld. Tegenwoordig wordt hij met veel zorg omringd. Met zijn leeftijd van mogelijk meer dan 3 eeuwen en een stamomvang van ruim 7 meter behoort hij tot het selecte groepje oudste en dikste bomen van ons land. De grillige vorm van de stam en takken met zeer diepe groeven en verschillende knobbels en gezwellen is typerend voor deze soort.
Op beide close-ups is te zien dat de stam en takken bij elkaar worden gehouden met behulp van stangen en kabels. Zonder deze hulpmiddelen zou de boom waarschijnlijk uit elkaar vallen.
Home Nederlandse Versie------Robinia------Inhoud van de website-------Home English Version