Bomenwandeling Zutphen 7: De Esdoorn - The Sycamore Maple

The Sycamore, Acer pseudoplatanus, is in fact a Maple, and should not be confused with the American Sycamore, wich is the Western Plane ( Platanus occidentalis ) . It is native in the European hills and mountains and has reached as a wild tree only the southernmost hills in Holland and probably none of England. Yet it is planted all over northwestern Europe and grows very competitive in forests on fertile soils. Here a Sycamore of about 135 years old standing in the centre of Zutphen. Very beautiful and old Sycamores can be seen in Switserland and Southern Germany: some individuals are said to be 600 or even 800 years old. In Britain big, old Sycamores can be found especially in Scotland.

De Gewone Esdoorn - Acer pseudoplatanus, is niet echt inheems in Nederland. Het is een boomsoort die zich thuis voelt in de middelgebergtes in West- en Midden-Europa en op de lagere hellingen van de Alpen en op eigen kracht tot in Zuid Limburg is gekomen. Hij is door de mens vrij veel aangeplant langs wegen en in parken maar weinig in bosverband. Hoewel Gewone Esdoorns behoorlijk oud kunnen worden en flinke afmetingen kunnen bereiken ( in het Zwarte Woud stond tot enkele jaren geleden een exemplaar van 7 meter stamomvang waarbij jaarringtellingen aan een afgebroken tak op een leeftijd van ruim 600 jaar wezen, recent is een enorm exemplaar van 9 m omvang en een geschatte leeftijd van 400 - 650 jaar ontdekt in de Beierse Alpen bij Garmisch-Partenkirchen en ook in Zwitserland zijn prachtige Esdoorns te vinden, waaronder aan enkele een leeftijd van 600 tot 800 jaar oud wordt toegeschreven, terwijl in Schotland exemplaren staan van 300 tot 450 jaar en 5 tot 8,6 meter omvang) , zijn er in Nederland relatief weinig monumentale exemplaren van te vinden. Uit het gegeven dat de mooiste en grootste exemplaren binnen Groot Brittannië in Schotland groeien, lijkt te kunnen worden geconcludeerd dat de soort zijn optimum heeft in gebieden met een hogere neerslag dan in Nederland.

Dit is één van de zwaardere Gewone Esdoorns in de omgeving van Zutphen. Hij is te vinden in het hartje van de stad, in de Raadhuissteeg, achter de Burgerzaal van het oude Stadhuis. Hij is 23 m hoog , heeft een omtrek van 320 cm en schijnt rond 1860-'70 te zijn aangeplant. Tot enkele jaren geleden werd deze Esdoorn vergezeld door een broertje, die waarschijnlijk te veel licht wegnam naar de zin van de buren. Hoewel dus niet echt inheems, voelt de Esdoorn zich in ons land uitstekend thuis en blijkt hij zich in bossen op vruchtbare bodems zo agressief te verjongen dat hij een plaag kan worden: hij verdringt daar de inheemse boomsoorten. In bossen waar een natuurlijke verjonging doelstelling is, wordt hij daarom nogal eens bestreden als ongewenste exoot. 

Het ontluikende blad van de esdoorn op 26 april 2008. 

De enige Esdoorn die in geheel Nederland inheems is, is de Spaanse Aak of Veldesdoorn, Acer campestre. Deze meestal vrij kleine boom is algemeen in Nederland maar vormt zelden echt monumentale exemplaren.
Van de Noordse Esdoorn , Acer platanoïdes, ligt het natuurlijk verspreidingsgebied net ten oosten en zuiden van Nederland. Deze mooie soort is eveneens vrij algemeen aangeplant in Nederland, maar lijkt niet erg oud te worden: ook hiervan zijn weinig werkelijk monumentale exemplaren te vinden.
Een Amerikaanse soort die veel in Nederland wordt aangeplant is de Witte ( Zilver-) Esdoorn, Acer saccharinum. Hiervan staan in Zutphen flinke knapen op de Boompjeswal en langs de Martinetsingel. Het is een snelgroeiende soort die in een eeuw uit kan groeien tot een forse boom van 30 meter hoogte en zeker 4 m stamomvang. De meeste exemplaren houden het daarna echter voor gezien, de kroon bestaat uit lange, slappe takken die snel afbreken, weinig exemplaren zullen ouder worden dan 120 tot 150 jaar. Het grootste exemplaar van Nederland stond tot 1999 in het Park Zijpendaal in Arnhem maar is toen vanwege aftakeling verwijderd.

Leaf, flowers and seed of the Sycamore.

Blad, bloeiwijze en zaad van de Gewone Esdoorn, Acer pseudoplatanus. Bron: Flora danica.

Thumbnail
Bontbladige variëteit Acer pseudoplatanus 'Leopoldii'

Thumbnail
Old Sycamore in Switserland.
Oude Esdoorn in Zwitserland.

Home Nederlandse Versie---Zutphen---Warnsveld---Links---Netherlands 5---Home English Version